Reklama-EduAu

Artykuły Archiwalne

Spadające Liście – Notatnik Emigrantki, grudzień 1986

©Teresa J. Podemska – Abt Większość spotkań polonijnych jest szablonowa, drażniąca, pełna alkoholu i niewybredności myślowej, żeby nie powiedzieć prostactwa, co należy czytać: pełna rasizmu, zadufania w sobie, niskiej kultury osobistej i obyczajowej, pseudointelektualizmu. Polacy na takich spotkaniach wszystko wiedzą najlepiej i nigdy się nie mylą. Jak im wygodnie przysięgają, że są Polakami, jak wiatr zawieje z innej strony, stają się z pochodzenia Niemcami,...

Australia to dobry kraj

Epizody Australijskie Jest stary, nawet bardzo już stary, jak mówi. Ma osiemdziesiąt sześć lat. Czuje się zmęczony, nie ma pamięci, zapomina, barwnie opowiada dzieje sprzed lat. Ostatnie cztery i pół miesiąca spędził u siostry w kraju. Warunki ciężkie, jak to na wsi. Niewiele się zmieniło od kiedy tam nie był. Dziś rok 2000, mówią, że w Polsce lepiej. Ale komu lepiej? Gdyby miał pieniądze, nie dużo, dwadzieścia tysięcy dolarów australijskich, to można by było...

I przyszedł ten dzień

W Adelajdzie wylądowałam z moim mężem i naszą maleńką córeczką. Był piękny lekko wietrzny, słoneczny dzień. Pełni sił i nadziei zadomowiliśmy się w wynajętym na obrzeżach miasta mieszkaniu. Od tamtej chwili moje życie nigdy już nie było podobne temu, jakim było wcześniej. Od samego początku nic mi się w tym kraju nie podobało. Od pierwszego momentu nie znalazłam ani jednej rzeczy, która by mnie ujęła lub zachwyciła. Puste, nudne, opuszczone przez życie...

Fascynacje i upodobania Anny Fiali, polskiej artystki na emigracji w Australii

Anna Fiala studiowała w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi w drugiej połowie lat 60-tych i specjalizowała się w tkaninie artystycznej. Tkanina artystyczna, którą obecnie się nie zajmuje, leży u podstaw jej aktualnej pasji twórczej — fotografiki. Fotografika otwiera inne możliwości kreacji niż tkanina. Pozwala na większy kontakt artysty z natura, a także bardzo go uwrażliwia na jej piękno. Poza tym, że obraz fotograficzny umożliwia połączenie wizji malarskiej z...

Samo życie

Emigracja do Australii (ale i do innych zamorskich krajów) znaczy nie tylko inne społeczeństwo, ale jest to fizycznie, namacalnie wręcz, inna rzeczywistość. Inna Natura! Klimat, topografia, flora, fauna, lato, zima, jesień, wiosna, kolor dnia i nocy, ich zapach, temperatura i ciśnienie atmosferyczne każą ciału ludzkiemu szybko się przyzwyczaić, uodpornić, zaklimatyzować. Zaadaptowanie ciała do tutejszego klimatu musi być drastyczne, tymczasem emigranci nie mają żadnych...

Komunikacja międzyludzka w Australii

Ponieważ ludność w Australii nie dzieli tej samej wiedzy generalnej, pełna komunikacja międzyludzka wśród społeczeństwa australijskiego jest tutaj raczej niemożliwa. Około 50% populacji w Australii wywodzi się z różnych sobie systemów językowych, literackich, kulturalnych, politycznych i społecznych. W ujęciu najprostszym znaczy to, że jedna połowa społeczeństwa australijskiego nie jest w stanie w pełni odkodować i zrozumieć tego, co druga połowa społeczeństwa wie i...

Epizody Australijskie: MRÓWKA

Jak powszechnie wiadomo jest niezmiernie pracowita i wytrwała. Mieszkając ciągle jeszcze w Polsce, stwierdza pewnego dnia, że wyjazdy turystyczne za granicę są bardzo kosztowne. Postanawia ich zaniechać. Zbyt ciężko pracuje, by bezmyślnie wydawała pieniądze. Ma nawet pewien plan: kolejny, służbowy pobyt w Austrii wyko­rzysta lepiej niż poprzednie. Sfinalizuje go emigracją. Jak postana­wia, tak robi. "Władze" mają do niej zaufanie. Tyle już razy wyjeżdżała i...

Ikony literatury aborygeńskiej: O Oodgeroo Noonuccal i jej wierszach

Oodgeroo Noonuccal pochodziła z Queensland Mieszkała niedaleko Brisbane. Jared Thomas, pisarz i akademik wywodzący się z rodu Nukunu, w kontekście znaczenia Oodgeroo i jej twórczości dla literatury aborygeńskiej i współczesnych twórców, powiedział: Początkowa literatura aborygeńska – taka jak dzieła Oodgeroo Noonuccali, które w większości kocham – pokazuje utrwalone opinie białych Australijczyków lub przedstawia podporządkowanie białym ludziom. Niektórzy...

Sława i chwała Polonii Australijskiej, czyli o Adamie Fiali

Pisarz i grafik polski, który od ponad trzydziestu lat wiedzie życie imigranta, a który urodził się w Lublinie w 1940 roku. Adam jest dowcipnym, zaskakująco otwartym na nowe i ludzi człowiekiem. Na pytanie "jak zarabia na swoje australijskie życie”, odpowiada: „Zbieram monety do kapelusza w miejscach publicznych, szczególnie na jarmarku, gram na didgeridoo z moim nowatorskim pomysłem, dołączając hiszpańskie kastaniety. A także potrafię wyraźnie powiedzieć przez didgeridoo...

Wiedeńskie Basimalie

Barbara Synoracka rozmawia z Teresą Podemską – Abt Barbara Synoracka - absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, ukończyła wydział filologiczny na kierunku filologia germańska w roku 1978. W Polsce pracowała w Bibliotece Uniwersyteckiej jako bibliotekarka. Wyjechała z Polski w 1984 roku, gnana chęcią zmian na lepsze i ciekawością świata. W Austrii zajmowała się początkowo księgarstwem; od lat zaś jej praca polega na przeszukiwaniu mediów - gazet i czasopism - za...

Jerzego Smolińskiego spotkania z Aborygenami

Co z moich doświadczeń wynika W książce wspomnieniowej „Matko, woli Twojej nie zmienię”, wydanej w 2007 roku w Adelajdzie, znajdują się dwie relacje dotyczące tubylców. Jerzy Smoliński był działaczem polonijnym, ale natura obdarzyła Go również talentem gawędziarskim i takim zapisał się w swojej opowieści. Wspomnienia o spotkaniach z Aborygenami pochodzą z dwóch odległych w czasie okresów życia autora. Przytoczone fragmenty zarysowują kolonialną i...

Kiedy człowiek jest żółwiem

L.M.: – Utarło się, że e-maile, które krążą między nami (lotem błyskawicy!), muszą być prościutkie, króciutkie, sygnalizujące zaledwie to, co chcemy wyrazić. E-mail, który otrzymałam od Teresy Podemskiej-Abt, przeczy temu stereotypowi. Teresa wróciła z teatru i podzieliła się ze mną – za pomocą internetu rzecz jasna! – swoją refleksją na temat sztuki zatytułowanej „Ngurrumilmarrmiriyu” w wykonaniu aborygeńskiego tanecznego teatru Bangarra. Żółw...

Tubylcy i osadnicy w literaturze aborygeńskiej

„Carpentaria” Alexis Wright literackim przekazem rzeczywistości australijskiej – Społeczeństwa tubylcze w Australii próbowały wielokrotnie przejąć kontrolę nad własnym losem i życiem, ale rządy kolonialne i postkolonialne nie są do tego nastawione przychylnie – powiedziała Alexis Wright, pisarka pochodząca z narodu Waanyi, gdy odbierała najbardziej prestiżowe wyróżnienie w Australii, literacką Nagrodę im. Milesa Franklina (2007)...

Koala i tęcza

Bumerang. Zasiedlenie Australii. Języki. W okresie Dreaming w jednym z wyspiarskich plemion mężczyźni przechwalali się swoją umiejętnością rzucania bumerangiem. Rozmowy te zawsze prowadziły do ostrych sporów, ale kiedyś jeden z przysłuchujących się tym przechwałkom chłopców ośmielił się odezwać pośród starszych i zwrócił uwagę wszystkich na fakt, że nie da się sprawdzić kto rzuca najdalej, ponieważ bumerangi nie wracają spoza szerokiej wody. „Mądrze...

Busz

Słownik Dzieł i Terminów Literatury Tubylców Australijskich Celem tej publikacji jest przybliżenie czytelnikowi polskiemu głównych sylwetek australijskich autorów tubylczych i dzieł literatury oraz tematyki, którą ze sobą niosą. Słownik obejmował będzie pierwsze świadectwa aktywności pisarskiej tubylców oraz zrąb piśmiennictwa obejmujący współczesną tubylczą produkcję literacką: poezję, powieść, opowiadanie, dramat. Słowo busz,...

Objęcie nietoperza

Wielkie australijskie drzewo yarran zapłakało nad ludzkim losem. Od tej pory zamiast kropli miodu ma łzy czerwonej żywicy. Ber-rook-boorn i jego żona żyli w miejscu, które opływało we wszystko. Wielki Duch pokazał im piękno świata i chciał, żeby z niego korzystali. W zamian za to, miał tylko jedno wymaganie. Nie życzył sobie, żeby zbierali miód z drzewa yarran, które gościło jego pszczoły. Para, ale i wszyscy ludzie żyli przez długi czas w zgodzie...

Davis Jack

Słownik Dzieł i Terminów Literatury Tubylców Australijskich Celem tej publikacji jest przybliżenie czytelnikowi polskiemu głównych sylwetek australijskich autorów tubylczych i dzieł literatury oraz tematyki, którą ze sobą niosą. Słownik obejmował będzie pierwsze świadectwa aktywności pisarskiej tubylców oraz zrąb piśmiennictwa obejmujący współczesną tubylczą produkcję literacką: poezję, powieść, opowiadanie, dramat. Jack Davis pochodzi ze...

Aborygeńskie Przesłanie

  W wierszu zatytułowanym „Drogi Gagadju’ów. Opowieść tubylca z Kakadu.”, Bill Neidjie, starszy z Klanu Buntijów, mówi: Kiedy rosłem dobre ludziska dookoła wtedy. Teraz ludzie troszkę niegodziwi. Mój czas nigdy nic złego nie robił… Inaczej dostaniesz dzida w udo od razu. Teraz… trochę zuchwałe ludziska, Dawnych czasach oni wszyscy byliby umarli teraz. Bill Neidjie pochodzi z zachodniego wybrzeża Rzeki East Alligator, gdzie na ziemi swego...

Słońce

Pochodnia Knowee stawała się coraz większa, aż urosła tak duża, że nazwano ją Słońcem... Pewnego dnia młoda matka, Knowee, nie mając czym nakarmić swojego maleńkiego synka, wyruszyła w okolicę w poszukiwaniu pokarmu. Dobrze ukryte dziecko zostawiła w jaskini, żeby nie było jej ciężko i aby dziecko mogło spokojnie spać. Robiła tak już wcześniej. Wierzyła, iż kwilenie dziecka, gdy się wybudzi, bezpiecznie przyprowadzi ją do niego z powrotem. Tego dnia...

Bangarra, moja miłość – niepowtarzalne Spotkanie

„True Stories” w wykonaniu aborygeńskiego Bangarra Dance Theatre to artystyczna perfekcja, siła przekazu, boska estetyka i najwyższej klasy artyzm. Mój kontakt z tubylcami w Australii jest pasywny i na ogół polega na tym, że mijam ich na ulicach, siedzę obok nich w autobusie lub spotykam ich w różnych okolicznościach. Są tak samo w moim życiu jak inni nieznajomi lub współpracownicy. W miejscach publicznych w Australii tubylców widzi się tak samo często jak każdego...

Czy mogę? Czy mam prawo?

Rozmowa z Ruby Langford Ginibi, pisarką aborygeńską Zanim zasiadłam do tłumaczenia fragmentu książki Ruby Langford Ginibi pt. „Don't take your love to town” („Nie zabieraj swojej miłości do miasta”), którą zawarłam w „Świecie Tubylców Australijskich – Antologii literatury aborygeńskiej”, zapytałam Autorkę o pozwolenie. Nasza rozmowa przebiegała mniej więcej tak: Halo Ruby, nazywam się Teresa Podemska – Abt, zajmuję się w tej chwili tłumaczeniem z...

Mit o Stworzeniu Ziemi i Ludzi

  W czasie kiedy Wielki Duch Baiame, inkarnacja wszelkiej uprzejmości i dobra dla innych, myślało ukształtowaniu powierzchni Ziemi, leżała ona sobie bezkształtna i nieporadna pod pustym niebem. Uczyniwszy jedną ze swych żon Matką Wszystkiego Wielki Duch poprosił ją, żeby zamieszkała z Nim w Niebie, a kiedy się zgodziła, zabrał się radośnie do pracy i bezkształtnej masie nadał kształt kuli. Kiedy to uczynił postanowił w dzieło stworzenia zaangażować...