Reklama-EduAu

Artykuły Archiwalne

Polityka imigracyjna Australii i multikulturalizm – rys historyczny

Autor: Monika Kowalczyk 25 stycznia 2014

 

Jeszcze zaledwie dwieście trzydzieści lat temu Australia była zupełnie dzikim, bardzo slabo zaludnionym, w przeważającej części pustynnym krajem. Pierwsi australijscy osadnicy, czy to skazańcy czy żołnierze, nie byli dobrowolnymi emigrantami. Przysłano ich tu, by odsiadywali wyroki, lub by służyli swojemu królowi. Większość skazańców, a także wielu strażników pozostało tu na zawsze. To właśnie owe początki zasiedlania Australii miały niewątpliwie wpływ na dzisiejszy charakter tego państwa.

Rozwój ekonomiczny współczesnej Australii rozpoczął się nieco ponad dwieście lat temu, gdy intensywnie zaczęło rozwijać się rolnictwo, oraz gdy do kolonii brytyjskiej zaczęły przybywać pierwsze prywatne statki handlowe. Od tamtej pory Australijczycy dokonali ogromnego dzieła, opanowując nieprzychylną człowiekowi przyrodę nowo odkrytego kontynentu
i zagospodarowując go w stopniu, który umożliwił uzyskanie przez społeczeństwo jednego z najwyższych standardów życiowych na świecie. Australia jest państwem doskonale rozwiniętym gospodarczo, bezpiecznym, otwartym i pomocnym swoim mieszkańcom. Sytuacja tak dobrych warunków do życia nie wzięła się jednak z niczego. Taki kształt obecnej Australii stworzyli właśnie imigranci przybyli na Antypody przed dziesiątkami laty z różnych stron świata.

 *          *          *

To nie pierwsi osadnicy stworzyli obecny kształt współczesnej Australii, ale wolni osadnicy, którzy przybyli tu wiele lat później. Byli to ludzie mający określony fach w rękach. Należeli do nich rolnicy, hodowcy, rzemieślnicy.

Początkowo na Antypody przybywało bardzo wielu Brytyjczyków, ale z czasem kontynentem tym zainteresowało się wiele innych nacji, wśród których wielu było ludzi specjalizujących się w różnych dziedzinach. Kiedy w II połowie XVIII wieku odkryto w Australii złoża złota zaczęli do niej przybywać poszukiwacze z Europy, Chin i Stanów Zjednoczonych, co zupełnie zmieniło bieg historii. Masowy napływ wolnej ludności spowodował, że liczba mieszkańców znacznie wzrosła i nie było już potrzeby, by Wielka Brytania musiała nadal deportować skazańców. Zrezygnowano również z wpuszczania do kraju dalszych mas chętnych do pracy Azjatów, a ci, którzy już pracowali w Australii, zostali z niej wydaleni. Te dyskryminacyjne posunięcia władz zapoczątkowały nowy okres w australijskiej polityce imigracyjnej, której naczelne hasło brzmiało: „White Australia” – „Biała Australia”. Zgodnie z tym kierunkiem polityki, począwszy od lat osiemdziesiątych XIX wieku, Australia zaczęła przyjmować i zezwalała osiedlać się wyłącznie Europejczykom, co spotkało się z akceptacją wszystkich partii politycznych w nowym federalnym parlamencie, który zebrał się po raz pierwszy w 1901 roku w Melbourne.  Zasada ta była przez długie lata przestrzegana, mimo, że nie została umieszczona oficjalnie w ustawodawstwie federalnym czy stanowym, jako że rząd australijski nie chciał być posądzony o dyskryminację rasową.

Po II wojnie światowej do Australii przybyło wielu Europejczykow, w tymPolaków, jednak zaludnienie w tym kraju było wciąż niebezpiecznie małe, a poziom wykształcenia stosunkowo niski. Niski był też przyrost naturalny. By rozwiązać te problemy nowy minister do spraw migracji w rządzie Bena Chifley’a (1945-1949) zapoczątkował – przy niechętnie wyrażonej zgodzie związków zawodowych – program „przyciągnięcia” na Antypody potencjalnej siły roboczej. Jak podają źródła, do roku 1949 przybyło do Australii ponad 2 mln imigrantów (Jakubowicz 1989). Nie trzeba dodawać, że przede wszystkim zabiegano o imigrantów brytyjskich (udało się ich przyciągnąć w liczbie ok. 880 tys., przy czym 84% spośród nich – w zamian za zobowiązanie do pracy – pokryto koszty podróży). Wówczas właśnie na Antypody zaczęli również przyjeżdżać tzw. kontraktowi robotnicy z wszystkich stron Europy.

W celu przyciągnięcia kolejnych mas ludności rząd Australii stworzył program pomocy w procesie osiedlania się w Australii, tworząc miejsca tymczasowego zakwaterowania w pierwszych miesiącach ich pobytu na kontynencie. Imigrantów lokowano zazwyczaj w byłych obozach wojskowych położonych w dość znacznej odległości od większych miast, bądź też w specjalnie przygotowanych na ten cel hostelach. Organizowano dla nich także kursy języka angielskiego, co stało się szczególnie ważne, jako że proporcje migrantów z Wielkiej Brytanii w stosunku do tych nie posiadających brytyjskich korzeni, a tym samym często nie znających języka angielskiego, zaczęły ulegać zasadniczym zmianom na korzyść tych drugich.

Imigranci pochodzenia anglosasko-celtyckiego wciąż cieszyli się jednak znacznie większymi przywilejami. Przysługiwała im taka pomoc od państwa, jaka należała się osobom urodzonym w Australii, m.in. zasiłek dla bezrobotnych, prawo do otrzymywania emerytury czy też mieszkania socjalnego (dzięki czemu grupa ta uniknęła konieczności osiedlania się na peryferiach dużych miast). Przejawy swoistego anglocentryzmu odnaleźć można było w tamtym czasie w Australii niemal w każdej dziedzinie życia. Nawet, gdy państwo wspierało pojawiające się w miarę upływu czasu etniczne organizacje i stowarzyszenia, pomoc ta była jedynie fasadowa. Aż do lat siedemdziesiątych nie było mowy o poszanowaniu – nie wspominając o promowaniu – różnorodności.

Bardzo istotną rolę w przyjęciu obcokrajowców na Antypody, i jest tak do dziś, miała tzw. przydatność. Wybierani byli, więc ludzie młodzi, zdrowi, osoby samotne oraz młode małżeństwa, których dzieci miały zwiększyć przyrost naturalny na kontynencie. Rząd nie akceptował kwalifikacji i dyplomów wydanych poza Wielką Brytanią, co na szczęście zmieniło się na przestrzeni lat.

 

Multikulturalizm (wielokulturowość) w Australii. Czego i kogo dotyczy?… czyli o początkach wielkich przemian…

Multikulturalizm jest bardzo ważnym elementem w polityce i sprawnym funkcjonowaniu takich państw jak m.in. Australia, Stany Zjednoczone, czy Kanada.

Wielokulturowość to mówiąc w skrócie idea i model społeczny, według której społeczeństwo powinno cechować się występowaniem  grup o różnym pochodzeniu i wyznających społeczne systemy normatywne  (?? SG). Rząd australijski wprowadził politykę multikulturalizmu pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku .

Pierwszy raport wspominający o konieczności zainicjowania w Australii owej polityki, przedłożony w 1968 roku, spotkał się jednak z zupełnym brakiem zrozumienia. Sam pomysł traktowano wręcz, jako herezję. Potrzeba było kilku lat, by przekonać miejscowych polityków o zaletach różnorodności. Wszechobecny, bowiem wcześniej anglosaski konformizm wymagał, aby nie-brytyjski imigrant jak najszybciej zapomniał swój ojczysty język, tradycję, styl życia i stał się niewidoczny, jako imigrant; miał poddać się całkowitemu procesowi asymilacji. Patrząc na to dziś, wydaje się to zupełną bzdurą i brakiem poszanowania odrębności drugiego człowieka, ale z punktu widzenia ówczesnych władz pojęcie wielokulturowości nie miało absolutnie racji bytu, a ludność miała być jednolitą masą.

Dokładne wytyczne polityki multikulturalizmu przedstawione zostały ponownie w raporcie sporządzonym w 1978 roku przez australijskiego prawnika Franka Galbally dla ówczesnego premiera Australii Malcolma Frasera (1975-1983). Główne założenia i postulaty proponowanej polityki, zaakceptowane przez rząd w maju 1978 roku, dotyczyły: zagwarantowania wszystkim członkom australijskiego społeczeństwa (bez względu na pochodzenie) równych szans w realizowaniu celów, równego dostępu do programów rządowych, a także pełnego udziału w życiu kraju; możliwości rozwijania kultury kraju pochodzenia imigrantów, walki z uprzedzeniami, a także zachęcania do powszechnego zrozumienia i zgłębiania tajników innych kultur; tworzenia specjalnych programów i usług dla imigrantów na bazie konsultacji – przy pełnym udziale beneficjentów owej szeroko rozumianej pomocy.

Polityka multikulturalizmu miała za zadanie w jak najszerszym stopniu wspomóc nowoprzybyłych imigrantów, zapewnić im takie warunki, by jak najszybciej dostosowali się do nowej rzeczywistości i zintegrowali się z innymi grupami etnicznymi. Multikulturalizm umożliwiał też respektowanie przez rząd zdobytych za granicą dyplomów i wykształcenia, oraz wspierał w znalezieniu zatrudnienia zgodnego z posiadanym wykształceniem. Od lat siedemdziesiątych polityka ta rozwija się i przekształca tworząc coraz to lepsze warunki do życia dla przybywających na kontynent emigrantów.

W tej chwili Australia jest najbardziej wielokulturowym krajem na świecie, wyprzedzając nawet Stany Zjednoczone. Społeczeństwo jest otwarte na nowe nacje i tolerancyjne w stosunku do nich. Elity społeczne, intelektualne, biznesowe jak i polityczne są wciąż – w przeważającej mierze – celtyckiego pochodzenia, a pamięć o przynależności do Imperium Brytyjskiego wciąż pozostaje silna, niemniej jednak rząd dając tak wiele swoim nowym obywatelom oczekuje od nich również czegoś w zamian, a jest to mianowicie współudział we wzroście liczby ludności kraju oraz wzmocnienie australijskiej gospodarki, oczekuje też wkładu w kulturę i dynamikę życia społecznego.

Komentarze

Autor

Avatar

Monika KowalczykMonika kilka lat temu ukończyła studia kulturoznawcze w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa na wydziale Humanistycznym w Poznaniu, w specjalizacjach Zarządzanie instytucjami kultury, oraz Kultura popularna. Jeszcze w Polsce naukowo zajmowała się tematyką australijską. Obecnie mieszka w Kanberze. Więcej artykułów tego autora