Artykuły Archiwalne

Pytanie czytelnika:

Jak to wlasciwie jest z tym „wielokulturowym spoleczenstwem”? Zasadniczo USA to tez kraj wielokulturowy, ale mamy tam rasizm, jak i skomplikowana obecnosc religii w zyciu. Jak w Australii wyglada praktyka tej wielokulturowosci? Czy sa miejsca, gdzie bialy nie powinien sie zapuszac bez broni maszynowej? Czy czarnych traktuje sie z gory? (podejrzewam, ze czarnych w ogole wielu tam nie ma, problemy Australii dotycza zapewne zoltych).

Wielokulturowosc to nie tylko wielorasowosc. Pare lat temu w Jugoslawii, w srodku Europy, ludzie jednej rasy i mowiacy tym samym jezykiem (choc poslugujacy sie roznymi alfabetami) i przez wieki zyjacy obok siebie, czynili sobie wzajemnie najokopniejsze zlo, wlasnie w imie roznic kulturowych (glownie religijnych i narodowych).

To samo wyprawiaja nasi zacni blizni w Kaszmirze, Rwandzie i wielu innych miejscach na swiecie.

W Australii mieszkaja przedstawiciele wszystkich narodow swiata. Wszystkie glowne religie maja tu swoich wyznawcow i swoje swiatynie. Brak tolerancji moglby doprowadzic do sytuacji, w ktorej nie tylko wypad do dzielnicy po drugiej stronie miasta, ale i do najblizszego centum handlowego, musialby odbywac sie w wiekszych grupach i pod ochrona goryli.

Sytuacja jest dokladnie odwrotna od tej, do ktorej przyzwyczajeni sa ludzie w Polsce, lub w innych, zasadniczo jedno-narodowych i jedno-wyznaniowych panstwach Europy. Tu na kazdej uliczce, mieszkaja przedstawiciele kilku narodowosci, ras i religii.

Katolicyzm jest obecnie najbardziej powszechna religia w Australii, ale jest to tylko dwadziescia pare procent spoleczenstwa.

Australia zaprasza do siebie migrantow z calego swiata, ale ci pożądani, ci ktorzy przywoza duze pieniadze, najczesciej pochodza z Azji (Tajwan, Malezja, Indonezja,…).

Zmeczeni wojnami i przesladowaniami przybyli tu i Serbowie i Chorwaci i Bosniacy. Spotykaja sie w Australii ludzie z obu stron wielu swiatowych frontow – Grecy i Turcy cypryjscy, Zydzi i Arabowie, Hindusi i Pakistanczycy. 98% z nich to normalni ludzie, ktorzy chca spokojnie zyc i dac swoim dzieciom jak najlepsza przyszlosc. Po to tu przyjechali.

Slyszalem tu o roznych probach wzniecania niepokojow etnicznych, na przyklad na stadionach, podczas miedzypanstwowych rozgrywek. Z tego co mi wiadomo ukrocono to bardzo skutecznie. Chcesz powalczyc? Bardzo prosze, byle nie tutaj!

Jeszcze okolo 50 lat temu Australia byla praktycznie dwubiegunowa. Z jednej strony kilka milionow bialych, glownie brytyjskich osadnikow, a z drugiej kilkaset tysiecy pozbawionych praw Aborygenow. Stosunki, o ile w ogole o takowych mozna mowic, byly zle. Obecnie jednym z glownych tematow debat spolecznych i politycznych jest symboliczne Pojednanie Australijczykow naplywowych z tradycyjnymi mieszkancami tego kontynentu.

Powyzej wyliczylem tylko niektore z wielu roznorakich, nakladajacych i przenikajacych sie kwestii.
W tak zlozonej sytuacji jedyna rozsadna polityka, jest wlasnie wielokulturowosc. Jest to zreszta bardzo pomocne imigrantom przybywajacym z dalekich krajow, rowniez tym z Polski.

Zaczyna sie od edukacji w szkole, w duchu multikulturalizmu. W zeszytach moich dzieci znalazlem to:

• wszyscy jestesmy Australijczykami, niezaleznie od kraju pochodzenia
• mimo iz niektorzy z nas urodzili sie w innych krajach, tak samo jestesmy zaangazowani w sprawy Australii
• wartosci kulturowe ktore tu przywiezlismy, sa wazne dla nas i naszych dzieci
• rozumiemy, ze ludzie innych kultur beda chcieli wyrazac swoja tozsamosc kulturowa, i ze nie ma w tym zadnego zagrozenia dla nas
• powinnismy wiedziec jak najwiecej o kulturach reprezentowanych w Australii i o tym, jak moga one nas wzmocnic i wzbogacic otaczajaca nas rzeczywistosc
• uznajemy roznice kulturowe oraz ich pozytywny wplyw na wzbogacenie naszego spoleczenstwa
• stworzylismy w Australii warunki dla rozkwitu roznych kultur oraz spoleczenstwo, w ktorym rozne punkty widzenia i rozne zachowania moga swobodnie na siebie oddzialywac
• wszyscy Australijczycy moga w pelni brac udzial we wszystkich aspektach zycia spolecznego, kulturalnego, politycznego i ekonomicznego. Maja oni rowny dostep do odpowiednich uslug i zasobow, jak rowniez moga swobodnie ksztaltowac swoja kariere zawodowa i zyciowe szanse
• wszyscy mamy potrzeby i pragnienia oraz upodobania i antypatie. Roznimy sie miedzy soba, ale nie ma w tym niczego zlego, ani nie stanowi to dla nas zadnego zagrozenia. Wszyscy chcemy lepszego zycia dla siebie i dla przyszlych pokolen, i nie ma w naszym spoleczenstwie miejsca na mentalnosc „my i oni”, ani dzis, ani w przyszlosci.

Jak wyglada spoleczenstwo stosunkowo niewielkiego liczebnie stanu, jakim jest Australia Poludniowa?

• okolo 33% ma w swoim drzewie genealogicznym przodkow pochadzacych spoza Brytanii lub Irlandii
• okolo 20% albo urodzilo sie poza Australia, w kraju nie-angielsko jezycznym, albo co najmniej jedno z rodzicow tam sie urodzilo
• okolo 1% populacji ma korzenie Aborygenskie

Pierwsi nie-brytyjscy osadnicy w tym stanie pojawili sie w 1838 roku, niecale 2 lata po proklamowaniu Australii Poludniowej jako samodzielnej kolonii brytyjskiej. Byli to imigranci z Niemiec. Pozakladali w owym czasie osady, ktore do dzis nosza niemieckie nazwy, takie jak Hahndorf, czy Lobethal. Okolo roku 1900 zylo tu juz 18 tys. Niemcow, glownie w Dolinie Barossa, gdzie rozwineli przemysl winiarski, ktorym tak sie dzis stan szczyci.

W latach 1840-50 zaczeto uruchamiac kopalnie miedzi, a gornikow sprowadzano nie tylko z Cornwalii (ktorzy w swoim wlasnym kraju, Brytanii, stanowia mniejszosc jezykowa), ale rowniez z Polski, Sycylii, Niemiec i innych krajow europejskich. Poganiacze mulow przybyli z Chile.

Wsrod najwczesniejszych osadnikow byli tez:

• Chinczycy, zwabieni do Australii falami goraczek zlota w latach 1850
• Afganczycy, sprowadzeni tu do zarzadzania stadami wielbladow (tez sprowadzonych), ktorzy polozyli wielkie zaslugi dla projektu budowy transkontynentalnej linii telegraficznej z Adelajdy, do Darwin
• Wloscy i Greccy rybacy, ktorzy osiedlili sie w Port Pirie i w Port Adelaide

Wielka fala imigrantow, glownie z Europy, naplynela po II wojnie swiatowej, natomiast w ostatnich dziesiecioleciach, pochodza oni z roznych stron swiata – z Azji, Ameryki Poludniowej, i Europy Wschodniej.

Obecnie Australie Poludniowa zamieszkuje 1,5 miliona ludzi. Mowia oni na codzien osiemdziesięcioma (80) jezykami, a za jezyki najbardziej popularne (major community languages) uznane sa: wloski, grecki, niemiecki, holenderski, polski, serbski, chorwacki i wietnamski. Na ta roznorodnosc ras, jezykow i narodow naklada sie mozaika religijna. Wedlug spisu wydrukowanego w atlasie miasta Adelaide, znajduja sie tu swiatynie i miejsca modlitewne nastepujacych religii i zwiazkow wyznaniowych (cytuje nie wszystkie, kolejnosc jak w atlasie):

Centrum Zen, Anglikanski, Apostolski, Zgromadzenie Boga, Baptystow, Baptystow Niezaleznych, Baptystow Reformowanych, Ruchu Bethesda, Buddyjski, Bulgarski Wschodni Ortodoksyjny, Bialoruski Autokefaliczny Ortodoksyjny, Katolicki, Kosciola Chrystusa, Krucjaty Odrodzenia Chrzescijanskiego, Chrzescijanski Nauki, Kosciola Boga, Kongregacyjny, Kontynuujacy Kosciol Anglikanski, Koptyjski, Grecki Ortodoksyjny, Grecki Ortodoksyjny Autokefaliczny, Hare Krishna, Hinduizm, Islam, Wloski Ewangeliczny, Swiadkow Jehowy, Zydowski, Katolikow Liberalnych, Luteranski, Macedonski Ortodoksyjny, Nowy Apostolski, Zielonoswiatkowcow, Prezbiterianski, Kwakrow, Rosyjski Ortodoksyny, Armia Zbawienia, Naukologii, Serbski Ortodoksyny, Adwentystow Dnia Siodmego, Spirytualistow, Ukrainski Ortodoksyjny, Unitarianski, Zjednoczony, Jednoczacy.

Nie ma gett, ale sa dzielnice, gdzie wiele szyldow jest na przyklad po wietnamsku, a w innych po wlosku. W szkole, obok strzalki prowadzacej do sekretariatu sa dwie tabliczki, jedna „Office”, i druga „Ufficio”, a na gazetce szkolnej przywitanie nowych uczniow w kilkunastu jezykach.

Podczas remontu domu masz szanse na przyjecie w nim calej defilady fachowcow reprezentujacych nie tylko rozne specjalnosci, ale tez rozne nacje. Ja mialem zaszczyt podziwiac kunszt mlodego Wlocha (deski podlogowe), wietnamskiego Chinczyka (posadzki), Hiszpana z synem (sufity, plyty gipsowe), Bulgara (elektrycznosc), Niemca (tynki), Polaka (rynny), brygady pod przewodem Anglika (system klimatyzacji) i chyba jeszcze paru innych. Mialem szczescie – wszystkich moglbym polecic.

W kraju wielonarodowym twoje dzieci beda mialy przyjaciol Chinczykow, Hindusow, Khmerow, Persow, Wegrow, Irlandczykow, Rumunow; beda ich przyprowadzaly do domu, beda chadzaly do nich na dzieciece imprezy, beda grac w pilke i swietnie sie razem czuc. Gdy dorosna, dalej beda sie obracac w multikulturalnym srodowisku (w chwili gdy pisze te slowa, jest niedzielny wieczor, a jeden z moich synow wlasnie wyskoczyl do miasta w towarzystwie dwoch swoich serdecznych kumpli, ze szkoly sredniej i z uniwersytetu. Obaj sa Chinczykami, jeden pochodzi z Chin, a drugi z Malezji), a w koncu moze sie okazac, ze i twoje wnuki maja lekko skosne oczy.

Wielokulturowosc o ktora pytasz, polega po trosze na wszystkim, o czym wspominam powyzej.

Podsumowujac, mysle ze ludzie o ograniczonej zdolnosci do szeroko pojetej tolerancji, moga sie w Australii czuc nieswojo. Ci, ktorzy sadza, ze ich kolor skory, jezyk, historia czy religia sa lepsze od innych, nie powinni tu przyjezdzac, … no, moze ewentualnie na wakacje.

Zobacz tez:  www.immi.gov.au/living-in-australia/a-multicultural-australia/

 

Linki zostaly zaktualizowane w Listopadzie 2013

 

Komentarze